Model yangın öncesi planlama ve yangın başlama anında kara-hava müdahale ekiplerinin bulunması gereken en optimum yerleri yapay zeka ile öngörebilen (operasyonel) bir yangın risk yazılımıdır.

     Milyarlarca dolar ekonomik kayıplara yol açan yangınlar ile etkin bir şekilde mücadele yapabilecek ve ekonomik kayıpların önlenmesi sayesinde  oluşan (bütçe fazlası) ile doğayı ve insanları daha çok koruyabilecek yeni istihdam projelerine kaynak aktarmaları mümkün olabilecektir.

     Model (OYRAM) halen dünya üzerinde uydular aracılığı ile çalışan meteorolojik risk sistemlerinin bölgesel çözünürlüklerini yersel risk faktörlerini de içeren temel altlık haritalar ile destekleyerek tahmin yüzdesi çok daha başarılı olabilecektir.

     Model sabit savunma sistemlerine (su kalkanları) ek olarak aktif savunma yapmakta olan birimlere değiştirebilecekleri konumları ile ilgili yeni stratejiler sunmaktadır. Yangın öncesi kritik hava hallerinde kontrol uçuşları yapabilecekleri (hava devriyesi) söndürme helikopterleri için uçuş güzergahlarını  göstermektedir.

        Model bölgesel ve ülkeler bazında makro düzeyde yangın risk haritaları üreten bir yazılım olduğundan büyüme ihtimali az olan küçük yangınları kabul edilebilir bulmakta ve düşük seviyede önem vermektedir.

      Yangın modelinde bölgede yaşayan insanların geçmişte yaşadıkları kriminal olaylar daha çok dikkate alınmıştır. Ancak bölge dışından gelebilecek öngörülemeyen sabotaj ihtimalleri risk kapsamında değerlendirilememiştir.

       Yangın öncesi riskli alanlara dikkat çekerek; yerden gözetleme kule ve kameraları ile havadan ise insansız hava araçları ve uydulardan yapılan izleme çalışmaları içinde bir altlık teşkil ederek yangınların başlayabileceği noktaları başarı ile tespitine destek olabilecektir.

       Model  olası bilgisayar simulasyonlarından ziyade gerçekleşmiş yangınlardan üretilen bilgilere göre riskli  bölgelerde yapılabilecek gerçek arazi etütleri sonucunda büyük yangın tehdidinin olabileceği bölgelerde önleyici ve durdurucu su savunma kalkanları fikrine önem vermektedir.

     Model esnekliği sayesinde her ülke şartlarına göre yeniden kalibre edilerek gerçek sayısal verileri kullanarak yangınlara karşı aktif savunma planlarını çok kısa bir surede karar vericilerin dikkatine sunarak yangınlar ile mücadelede yeni bir ufuk açacaktır.

       Modelin temel taşlarını oluşturan bilimsel araştırma çalışması ise: 

       Türkiye’de 1985 ve 2006 yıllarında çıkmış toplamda en az 108.193.498 US $ ekonomik kayıplara neden olan ve 66.345 hektar Alanı etkileyen 46 adet büyük ve aynı gün çıkmış  545 adet küçük yangınlar  ve Türkiye’de daha önceden büyük yangın çıkmayan kuzey bölgelerinden 12 adet ve Kıbrıs ta 1995 ve 1998 yıllarında çıkmış 2 adet büyük orman yangını da araştırmalara dahil edilerek   toplamda 91.378 hektar Alanı etkileyen 60 adet büyük orman yangını analiz edilerek bilimsel veriler elde edilmiştir. 

        Üç aşamada oluşturulan bu model, ilk aşamada geçmiş yangın analizleri ve karşılaşılan sorunlar tespit edildikten sonra geliştirilen çözüm önerileri doğrultusunda, ikinci aşamada 2.831.246 hektarlık bir alanda modelin uygulamaya aktarılması için çalışılmıştır. 

       Araştırma ve geliştirme çalışmalarının tamamlanmasını müteakiben birinci etabı tamamlanan model yazılım haline getirilmeden önce ikinci etapta uygulama birimleri ile adaptasyon aşamalarında risk haritaları ve katmanların sayısallaştırılarak birleştirilmesi ile manuel risk haritaları oluşturulmuştur (1997 -2008 yılları arasında)

       Modelin uygulamaya aktarılması saha gözlemleri ve denenmesi amacıyla en riskli ve en çok yangın çıkan  bölgeler özel olarak seçilmiş ve bu bölgelerde sorumlu orman bölge şefleri ve harita uzmanları ile birlikte sayısallaştırılarak bölgedeki kıymetli alanların maruz kalabileceği riskler manuel olarak belirlenerek yeni aktif savunma planları ve öneriler getirilmiştir.

      Hazırlanan örnek planların uygulamaya adaptasyon çalışmaları esnasında uygulama birimleri bazı hava araçlarını ve kara ekiplerini yeni belirlenen noktalarda konuşlandırmışlar ve başarılı sonuçlar alabilmişlerdir.  ( 2009 ve 2012 yılları arasında izleme+gözleme+ adaptasyon )

       Modelin güncel uygulamalardaki sonuçlarını gözlem, matris kriterlerinin kalibrasyonu ve  yazılımın oluşturulması. 2017 yılındaki son aşamada ise Dokuz Eylül Üniversitesi (DEU) teknoloji geliştirme ofislerinde (Teknopark) girişimci hazırlama programı ile model coğrafi bilgi sistemli (CBS) tabanlı bir bilgisayar yazılımı haline getirilmiştir. (2012 – 2017 )    

    Modelin  2017 yılında  Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilerek patenti alınmıştır.

           Yazılım haline getirilen model; ilk olarak Muğla Orman Bölgesi Milas Orman İşletme Müdürlüğü Bodrum Orman İşletme Şefliği için çalıştırılarak elde edilen analiz sonuçları bizzat arazide sorumlu teknik elemanlar ile kontrol edildikten sonra bölge ile ilgili çok kritik bilgileri kısa bir zamanda üretebildiği ve faydalı olduğu görülmüştür

 Modelin öngörülerinin son kontrolleri 2017 - 2021 yılları arasında yapılmış ve anormal iklim değişiklikleri sonucu meydana gelen yeni orman yangınları da gözlemlenmiştir.

Halen yurt içinde ve yurtdışında uluslararası seviyede dünyaya açılmaya hazır ve yeni stratejiler geliştirilebilecek bir Modeldir.

     Şirketimiz mevcut modelini ve deneyimlerini uygulamaya aktarmak için özel sektör ve kamu kurumları ile birlikte hertürlü platformda iş ortaklığı yapmaya hazırdır.

 

Bodrum Orman İşletme Şefliği  Yangın Öncesi Riskli Bölgelerin Haritaları

(Risk derecelendirmesi : min: 6 – max: 367 )

 

Bodrum  Orman İşletme Şefliği Operasyonel  Yangın Söndürme Etkinlik Haritası

(Risk derecelendirmesi  min: 212 – max: 408  )